Αφρώδη: Κρασιά γιορτής ή όχι μόνο; | Σταύρος Μουστάκας-Οκταποδάς DipWSET
Εικόνες χαράς, γιορτής και επιβράβευσης κατορθωμάτων! Κι όμως. Αυτή είναι η πρώτη εικόνα που το μάρκετινγκ μάς έχει περάσει για τα αφρώδη κρασιά. Είναι όμως έτσι; Ή δικαιούνται να καυχιούνται για πολύπλοκα και μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως και για υπέροχα γαστρονομικά προσόντα;
Ας γνωρίσουμε μαζί τα αφρώδη!
Τι είναι; Πώς φτιάχνονται;
Εντάξει. Είναι προφανές. Μιλάμε για υπό πίεση στη φιάλη περιεχόμενο, παρουσία διοξειδίου του άνθρακα.
Πώς όμως ξεκίνησε αυτή η ιδέα, που μετράει αισίως 400 χρόνια ζωής;
Παρ'όλο που οι αρχικές αναφορές για το πρώτο αφρώδες αφορούν στον νότο της Γαλλίας, στο Limoux, εμείς δεν θα σας χαλάσουμε το όνειρο και θα δεχθούμε για την ευκολία της κουβέντας τον μοναχό Dom Pérignon ως τον πρωτεργάτη της πασίγνωστης Σαμπάνιας.
Σε αυτή την, απολύτως οριακή για την αμπελοκαλλιέργεια, περιοχή της Βόρειας Γαλλίας, συνέβαινε πολύ συχνά να χάνονται ολόκληρες σοδειές γιατί τα σταφύλια δεν προλάβαιναν να ωριμάσουν σωστά πριν φτάσει ο χειμώνας. Κάθισε και σκέφτηκε λοιπόν ο πονηρός μοναχός: γιατί να μην τρυγήσω νωρίτερα και αυτά τα πρώιμα σταφύλια που θα πάρω, που μοιραία θα είναι ξινά και χωρίς ιδιαίτερα αρώματα, θα βρω έναν τρόπο να τα κάνω ενδιαφέροντα αργότερα.
Πώς; Ας έρθουμε στο σήμερα. Παίρνουμε λοιπόν το πρώτο ζυμωμένο κρασί με τα παραπάνω χαρακτηριστικά που, παρεμπιπτόντως, έχει και χαμηλό αλκοόλ (κάπου πέριξ του 9%), το βάζουμε μέσα σε ένα μπουκάλι και, αφού ρίξουμε μέσα λίγη “ζάχαρη” και εκ νέου ζύμες, το κλείνουμε με ένα καπάκι αναψυκτικού και το αφήνουμε να ζυμώσει μια δεύτερη φορά. Επειδή όμως η φιάλη είναι κλειστή, το διοξείδιο που παράγεται δεν μπορεί να διαφύγει και το κρασί αποκτά τις πολυπόθητες φυσαλίδες, ενώ παράλληλα παράγεται και επιπλέον αλκοόλ για να φτάσουμε στο πιο οικείο 13%.
Στη συνέχεια, η πολύμηνη παραμονή του με τις νεκρές πια ζύμες του δίνει την πολυπλοκότητα που λείπει σε επίπεδο φρούτου, με νότες ψημένου ψωμιού, μπριός και βούτυρου. Ακολουθεί η τελική εμφιάλωση με ειδικό ευμεγέθη φελλό, αφού γίνει μια μικρή “ρύθμιση” με ελάχιστα σάκχαρα, μιας και, όπως είπαμε, τα κρασιά είναι ξινά, με πολύ κοφτερή οξύτητα.
Όλα τα παραπάνω είναι η μέθοδος που θα διαβάσετε ως “παραδοσιακή” ή “κλασική” ή “μέθοδος της Σαμπάνιας”.
__________ . __________
Τα γνήσια κρασιά της ονομασίας προέλευσης Champagne είναι κρασιά ανυπέρβλητης ποιότητας, εμείς όμως θα σας προτείνουμε να γνωρίσετε και τις πολύ ανταγωνιστικές προσπάθειες των Ελλήνων παραγωγών, που εδώ και χρόνια διαπρέπουν (και) σε αυτό τον τομέα. Δοκιμάστε ετικέτες από Καρανίκα, Τσέλεπο, Δουλουφάκη, Κυρ-Γιάννη, Ματάμη, Santo, σε λευκές αλλά και ροζέ εκδοχές, ακόμα δε και κομψότατες Ρετσίνες, όπως αυτές του Κεχρή και η Botanic του Νικολού!
Στις μέρες μας όμως, υπάρχει η ανάγκη το παραπάνω στυλ να διαφοροποιηθεί τόσο σε αρωματικά και γευστικά χαρακτηριστικά, όσο και σε οικονομικό επίπεδο.
Πολλοί παραγωγοί, λοιπόν, επιλέγουν να ζυμώσουν τα κρασιά τους σε ειδικές, σφραγισμένες ανοξείδωτες δεξαμενές και να τελειώσουν το τελικό προϊόν μέσα σε αυτές, μέθοδος ιδανική για τη διατήρηση φρεσκάδας, φρούτου και ποικιλιακού χαρακτήρα. Το αποτέλεσμα είναι κρασιά με πιο φρέσκα αρώματα, από τελείως ξηρά και ημίξηρα (τύπου Prosecco) έως γλυκά (τύπου Asti).
Στη χώρα μας είμαστε τυχεροί να διαθέτουμε ποικιλίες που είναι ιδανικές για αυτή τη δουλειά, όπως το Μοσχοφίλερο ή τη Μαλαγουζιά.
__________ . __________
Καλά όλα αυτά, αλλά τα αφρώδη ταιριάζουν με φαγητό;
Κατηγορηματικά, ναι! Και μάλιστα με συγκεκριμένα πιάτα διαπρέπουν, πολύ περισσότερο από τα ήρεμα κρασιά. Εξηγούμαστε: στυλιστικά, τα αφρώδη έχουν σχεδόν πάντα υψηλή οξύτητα αλλά και τις φυσαλίδες τους, που και τα δύο μαζί είναι μαγικά φτιαγμένα για να ισορροπούν και να “ξεπλένουν” τα λιπαρά πιάτα.
Παχιά ψάρια, ένα ωραίο rib eye (ναι ναι, με Σαμπάνια) και, φυσικά, πιάτα με τον φονέα των ταιριασμάτων, το αυγό, θα βρουν κατάλληλο σύντροφο στις φυσαλίδες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ιταλοί προτιμούν την καρμπονάρα τους με μια Franciacorta, όπως οι Τριπολιτσιώτες με Καμπανίτη οίνο από Μοσχοφίλερο (εντάξει, υπερβάλλουμε λίγο).
Από την άλλη, πιο απλά αφρώδη δεξαμενής κάνουν πολύ καλή παρέα σε σαλάτες, ωμά ψάρια, και πιάτα ζυμαρικών.
Και ένα τελευταίο tip: Εκτός και αν είστε σε τελείως καλοκαιρινό mood ακόμα, δίπλα στη πισίνα, ξεχάστε τα ψηλά και στενά ποτήρια τύπου flute. Ένα καλό αφρώδες θα δείξει τον πολύπλοκο αρωματικό χαρακτήρα του μόνο σε ποτήρια λευκού κρασιού, ενώ αν έχετε και καμιά κορυφαία χρονολογημένη vintage σαμπάνια, συστήνεται ακόμα και η σύντομη μετάγγιση σε καράφα.
Βγάλτε λοιπόν τις φυσαλίδες από εικόνες απονομής στη Formula 1 και, επιτέλους, βάλτε τη στο τραπέζι, εκεί που της αξίζει.
Στην υγειά σας!
Σταύρος Μουστάκας Οκταποδάς DipWSEΤ
________________________________________________________________
About the Editor:
Ο Σταύρος Μουστάκας-Οκταποδάς DipWSET έχει εργαστεί ως σύμβουλος οίνου σε μεγάλη ελληνική εισαγωγική εταιρεία και, επιπλέον, σε θέματα στρατηγικής και επικοινωνίας ελληνικών οινοποιείων.
Διαθέτοντας εικοσαετή εμπειρία στις πωλήσεις, ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το κρασί ως ενθουσιώδης οινόφιλος, δοκιμάζοντας και ταξιδεύοντας συστηματικά εντός και εκτός συνόρων, ενώ παράλληλα δημιούργησε το αγγλόφωνο blog του με έμφαση στην επικοινωνία του ελληνικού κρασιού. Είναι κάτοχος του WSET Diploma, το οποίο ολοκλήρωσε ως αριστούχος, με δύο διεθνείς υποτροφίες (καλύτερη συνολική επίδοση και καλύτερη επίδοση στις εξετάσεις τυφλής γευστικής δοκιμής για τα ακαδημαϊκά έτη 2016 και 2017).